Sıcak yaz aylarından sonra havaların soğumaya başlaması, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkilere yol açabiliyor. Diyabet, tansiyon, kalp ve akciğer rahatsızlıkları gibi kronik hastalığı olanları mevsim geçişleri daha fazla etkiliyor.
Mevsim şartlarına göre kıyafet tercih etmek, beslenmenin mevsime göre düzenlenmesi, ilaçların ayarlanması gibi önlemler kronik hastalığı olanlar için hayati önem taşıyabiliyor. Memorial Ataşehir Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Ayça Serap Çakır, sonbahar ve kış aylarında kronik hastalığı olanların dikkat etmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
1-Yedek kıyafet almadan dışarı çıkmayın
Sonbahar ve kış aylarına geçişte en çok yapılan hataların başında kıyafet seçimi gelmektedir. Hava sıcaklıklarının gün içinde bile değişkenlik göstermesi ve hala yaz aylarındaki gibi ince kıyafetlerle dışarı çıkılması, sadece kronik hastalığı olanları değil sağlıklı kişileri de etkileyebilmektedir. Ancak kalp, diyabet, akciğer rahatsızlıkları gibi kronik hastalığı olan kişiler bu süreci çok daha sıkıntılı geçirebilmektedir. Bağışıklık sisteminin bu aylarda düşüş göstermesiyle birlikte üst solunum yolunda başlayan bir enfeksiyon kısa sürede alt solunum yollarına inebilmektedir. Bu nedenle özellikle kronik hastalığı olan kişilerin sonbahar aylarında dışarı çıkarken ani sıcaklık değişikliklerine karşı yanlarına yedek kıyafet alması önemlidir.
2-Üşümeyeyim derken terlemeyin
Gün içinde terlemek özellikle diyabet hastalarını olumsuz anlamda etkileyebilmektedir. Nemli ortamlarda oluşabilecek mantar enfeksiyonları, pişik gibi sorunlar cilt, bütünlüğünün bozulmasına yol açabilmektedir. Cilt bütünlüğünü bozulması da özellikle diyabetik hastalarda ciltte ilerleyen yaraların oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir. Diyabeti olan hastaların yaraları daha yavaş iyileşip daha hızlı ilerleyebildiği için çok basit gibi görülebilen terlemeler bile ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu nedende terleten ve teri tutan sentetik kıyafetler yerine pamuklu kıyafetlerin tercih edilmelidir.
3-Aşılarınızı ihmal etmeyin
Bütün dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını her ne kadar etkisini kaybetmiş gibi gözükse de hala devam etmektedir. Havaların soğumaya başlaması ile kapalı alanlarda daha fazla zaman geçirilmesi ve okulların da açılmasıyla bulaşıcılığın artması öngörülmektedir. Bulaşıcılığı artmış bir virüsün kronik hastalardaki seyri sağlıklı insanlardaki gibi basit olmayabilmektedir. Basit soğuk algınlığı gibi başlayan hastalıklar kronik hastalıkları olanlarda daha ağır ilerleyebilmektedir. Kronik hastalığı olan kişilerin bağışıklıklarının daha zayıf olduklarını unutmayarak en küçük bir ateş değişikliğinde bile doktora başvurmaları gerekir. Bu nedenle Covid – 19 aşısı ile birlikte grip ve zatürre aşılarının ihmal edilmemesi hayati önem taşıyabilmektedir.
4-Sporu sabah erken saatlerde yapmayın
Genelde tüm toplumlarda sabah saatlerinde spor yapma alışkanlığı vardır. Ancak havaların soğuduğu aylarda sabah erken saatlerde kalp krizine yatkınlığı artıran stres hormonları yüksek olmaktadır. Bu nedenle özellikle kronik kalp rahatsızlığı olan kişilerin spor saatlerini gün içerisinde planlamaları tavsiye edilmektedir. Çok tok olmayacak şekilde ve ağır olmayan sporların tercih edilmesi önemlidir.
5-Bağışıklık sisteminizi taze meyve sebzelerle güçlendirin
Bağışıklık sisteminin zayıfladığı mevsim geçişlerinde yeterli ve dengeli beslenmek önemlidir. Bu süreçte mevsim meyve ve sebzelerinin tüketilerek bağışıklık sistemi güçlendirilebilir. Bal kabağı, ıspanak, karnabahar, pırasa, portakal, mandalina, ayva gibi sebze ve meyveler bağışıklık sistemini destekleyen sebze ve meyvelerin başında gelmektedir.
6-Güneşsiz günlerde D vitamini seviyenizi ölçtürün
Güneşin yüzünü daha az gösterdiği sonbahar ve kış aylarında D vitamini eksikliği yaşanabilmektedir. D vitamini hem sonbahar aylarında görülen hastalıklara hem de birçok farkla rahatsızlığa karşı bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Ancak D vitaminin normalden fazla alınmasının da sağlık sorunlarına yol açabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle vitamin seviyeleri kontrol edilip eksik olan vitaminler desteklenmelidir.
7-Polenlere dikkat!
Mevsim geçişlerinde polenlere maruziyetin artması, özellikle kronik akciğer hastalığı olan kişilerde ataklara yol açabilmektedir. Bu dönemlerde KOAH hastalarının da polen maruziyeti nedeniyle hastanede yatış süreleri uzayabilmektedir. Polenlerin daha fazla olduğu sabah saatlerinde evi havalandırmamak, dışarıdan eve gelindiği zaman kıyafetlerin hemen çıkartılması gibi basit önlemler faydalı olabilmektedir.
8-İlaçlarınızı mevsime göre ayarlayın
Tansiyon, kalp gibi kronik rahatsızlığı olan kişilerin yaz mevsiminin bitmesiyle birlikte ilaç düzenlemesinin yapılması önemlidir. Özellikle kalp yetmezliği olan kişilerde kalbin yeterince çalışmamasına bağlı olarak vücutta sıvı toplanması yaşanabilmektedir. Bu nedenle kalp yetmezliği olan kişiler idrar söktürücü ilaçlar kullanmaktadır. Yaz aylarında solunum ve terlemeyle birlikte daha fazla sıvı kaybedildiği için kış aylarında idrar söktürücü ilaçların miktarının düzenlenmesi hayati önem taşıyabilmektedir. Bu nedenle kronik hastalığı olan kişilerin mevsim geçişlerinde rutin doktor kontrollerini yaptırarak ilaçların düzenlemesi gerekmektedir.