Hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan stres hem psikolojimizi hem bağışıklık sistemimizi etkileyebiliyor. Stres, kişinin biyolojik, fizyolojik ve psikolojik dengesinin sarsılması veya bozulmasına verdiği bir tepkidir. Tehdit algıladığında acıya veya üzüntü gibi duygulara neden olan olaylar karşısında verdiği son derece normal bir tepkidir. Stresi ortaya çıkaran etmenlerde en sık engellemeler, tehdit algısı, uyarılmışlık hali, duygusal çökkünlük, huzursuzluk, gerginlik ve çatışmalar olduğu şeklinde sıralayabiliriz.
Stres faktörünü 3’e ayırabiliriz;
Günlük stres; gündelik hayatımızda ortaya çıkan sıkıntı ve aksaklıklar olarak nitelendirilebilir.
Gelişimsel stres; kişinin kronik olarak yaşı ile bağlantılı olan ergenlik, menopoz, yaş krizi gibi faktörlerdir.
Hayat krizleri; kişinin hayatını önemli ölçüde etkileyen ve yön veren olaylardır. Boşanmalar, ölümler, kayıplar, ayrılıklar bunlara örnek olarak gösterilebilir.
Peki, stres olduğunun anlamamıza yarayan belirtiler nelerdir?
Stres vücutta artış gösteren bir uyarılmışlığa neden olabilir. Bu uyarılma organlardaki aktivitede artış gösteren, adrenal bezler aracılığıyla salgılanan hormonlar tarafından ve merkezi sinir sistemi yoluyla salgılanır. Bu durum nefes almada güçlüğe, ellerin terlemesine ve ani üşüme veya irkilme hissini ortaya çıkarabilir. Yoğun ve kronik stres ise uzun vadede depresyona yol açabilir, uykusuzluk sorunları, bağışıklık sistemi zayıflığı, odaklanma sorunları gibi problemlere yol açabilir.
Stres ile baş etmek için öğrenilmesi gereken en önemli beceri?
Merkezi sinir sisteminin uyarılması ve belirtilerin ortaya çıkması ile beyin tehdit algılar, bizim parasempatik sinir sistemini devreye sokarak kendimize ve beynimize yardımcı olmamız gerekir. Nefes egzersizi stres yönetimi gibi fiziksel semptomların ortaya çıktığı durumlarda oldukça önemlidir.
Yükselen durumu sakinleştirmek için nefesimizi derinleştirmek gerekir. Bunun için, 4 sn. boyunca nefes al, 4 sn. boyunca tut, 6 sn. boyunca ver, 2 sn. boyunca tut şeklinde yapılabilir. Dikkat edilmesi gereken noktalar ise nefesin burundan alınıp ağızdan verilmesi ve diyafram nefesi dediğimiz nefes türünün kullanılmasıdır.
Doğru nefes ve gevşeme egzersizi sayesinde bedende rahatlama sağlanması ile kişinin duygu ve düşüncelerinde uyarılmışlık hali azalır.
Ayrıca, çok yoğun ve ağır olmayan bir spor programı oluşturulabilir. Egzersizlerinize sevdiğiniz kişileri veya varsa evcil hayvanınızı katarak daha güzel vakit geçirmeye odaklanabilirsiniz.
Düzenli nefes egzersizi ve yürüyüş gibi egzersizler uyku sorunları üzerinde de rahatlama sağlayabilir. Stres herkesi farklı derecede ve şekilde etkiler. Günümüzde oldukça stresli zamanlar geçirebiliyoruz bu stresli zamanlarda kendimizi unutmayalım.
Son olarak en stresli meslek gruplarına baktığımızda; asker, itfaiyeci, pilot, polis meslekleri ilk sıralarda yer alıyor.
